GELENEKSEL VE DOĞAL DOĞUM KONTROL YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Doğum kontrol yöntemi olarak doğal yöntemler de mevcuttur fakat bu yöntemlerin koruma yüzdelerinin düşük olduğu ve gebelik riski barındırdığı unutulmamalıdır.
1)GERİ ÇEKİLME YÖNTEMİ
İlişki sırasında basitçe vajinanın içine değil de dışarıya boşalarak gerçekleştirilen korunma yöntemidir. Hacettepe Üniversitesince 2013’te yapılan 9576 kadını kapsayan çalışmada, evli çiftlerin en çok kullandığı yöntem geri çekmedir (%63). Herhangi bir araç kullanımını gerektirmediği için sıklıkla tercih edilir. Fakat erkek boşalmadan önce, zevk sıvısında sperm olabilir. Ya da erkek vajina dışına boşalsa bile, vajinaya yakın bölgedeki spermler hareket ederek vajene ulaşabilir. Böylelikle gebelik oluşabilir. Hatta bakire kadınların bile bu şekilde gebe kaldığı durumlar mevcuttur.
Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir çalışma, geri çekilme ile korunan 100 çiftten 27’sinin gebelik ile karşılaştığını ortaya koymuştur.
Eğer kesinlikle gebelik düşünmüyorsanız geri çekilme yönteminden uzak durmanız gerekmektedir.
2)TAKVİM YÖNTEMİ
Herhangi bir ilaç veya alet kullanmaksızın matematiksel olarak yumurtlama dönemlerinin hesaplanmasıdır.
Bilinen en eski gebelikten korunma yöntemlerinden biridir. Takvim metodu ile korunmada yumurtlama döneminde cinsel ilişkiden uzak durma yöntemi uygulanır. Yumurtlama gününden 2-3 gün öncesi ve 2-3 gün sonrası dönemde cinsel ilişkiye girilmez.
Takvim yöntemi ile doğum kontrolü için düzenli bir adet döngünüz olmalıdır. Sadece 28 – 30 günlük düzenli bir döngünüz varsa işe yarar.
Âdetin ilk gününü takviminize işaretleyin ve diğer adet dönemine kadar geçen günleri sayın. Âdetin ilk günüyle beraber ilk 8 gün güvenli günlerdir. 9 ila 18. günler en az güvenli olan günlerdir çünkü yumurtlama gerçekleşir. Bu sürede cinsel ilişkiden kaçınmak gerekir.
Yine rahim ağzından gelen akıntının tipi ve miktarı, rahim ağzının sertliğinde ve düzeyindeki değişiklikler ve vücut sıcaklığı değişimleri değerlendirilerek de yumurtlama günü belirlenebilir ve buna göre o günlerde ilişkiden kaçınabilir.
BAKINIZ:YUMURTLAMA GÜNÜ BELİRLEME YÖNTEMLERİ
Takvim yöntemi ile korunma %100 güvenilir değildir. Yumurtlama beklenen tarihten erken veya geç olduğunda gebelik oluşabilir. Takvim yöntemi ile korunan 100 kadından 35’i 1 yıl içinde istemeden gebe kalır. Bazen yumurtlama dönemi öncesinden yumurtlama gününe kadar spermler canlı kalabilir ve yumurtayı dölleyebilir. O yüzden kesin olarak gebelik istenilmiyorsa başka yöntemler denenmelidir.
3)EMZİRME İLE KORUNMA
Doğumdan sonra, ilk altı ay boyunca anne, bebeğini sadece anne sütü ile sık aralarla, günde toplam en az 60 dakika süreyle emzirerek beslediği takdirde, annede yumurtlama gerçekleşmeyebilir.
Emzirmenin gebelikten koruması için bazı şartların oluşması gerekmektedir:
- Anne, bebeği beslemek için ek gıda ve su kullanmamalı.
- Emzirme aralıkları gündüz 4, gece ise 6 saatten fazla olmamalı.
- Lohusalık kanamalarının bitmesinin ardından adet kanamaları başlamamış olmalıdır.
- Ancak ek gıda veya mama veriliyorsa emzirme sadece 3 hafta korur.
Emzirme ile korunmanın doğumu izleyen ilk altı aydan sonra mümkün olmayacağı bilinmeli ve daha bu süre bitmeden mutlaka etkili bir biçimde gebelikten korunmalıdır. Bu şekilde hamile kalan çok kadın vardır.
4)VAJİNAL DUŞ İLE KORUNMA
Saf su, sirke ve buna benzer birçok ürün vajinal duş olarak kullanılmaktadır. Teorik olarak ilişki sonrası duş spermi vajina dışına atabilir. Fakat bu yöntem korunma yöntemi olarak kullanılmamalıdır. Zaten boşalmadan yaklaşık 1 dakika sonra spermler rahim ağzına ulaşmaktadır. Etkin bir korunma yöntemi değildir. Sadece gebelik olasılığını azaltabilir yok etmez.
5)PREZERVATİF (KONDOM) İLE KORUNMA
En sık kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden biri de erkeğin kondom (prezervatif) kullanmasıdır. Prezervatif, penisin üzerine bir kılıf gibi geçirilen ince, şeffaf ve çoğunlukla lateks malzemeden yapılmış bir araçtır. Spermleri içeride tutarak vajinaya ulaşmasını engeller ve gebeliğe karşı koruma sağlar.
Prezervatif her ne kadar cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağladığı için her cinsel ilişkide önerilse de, ne yazık ki tek başına kullanıldığı zaman, gebeliğe karşı korumada yüzde yüz güvenilir bir yöntem değildir.
Dünya Sağlık Örgütü rakamlarına göre, ideal ve mükemmel kullanımda dahi, prezervatifle gebelik riski % 2 civarındadır. Fakat yanlış kullanım çok yaygın olduğu için prezervatif ile korunma da gebe kalma riski %15 lere kadar çıkmaktadır.
DOĞAL DOĞUM KONTROL YÖNTEMLERİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?
Eğer gebelik oluşumundan kesin olarak kaçınmıyorsanız ve bu yöntemlerin gebelik oluşturma riskini göze aldıysanız bu doğal yöntemlerin avantajları vardır:
·Vücudunuzda şişkinlik veya ödem yapmaz, kimyasal veya hormon kullanılmadığı için kilo veya ödem oluşturmaz.
·Hormonlarınızı doğal olarak korur.
·Oldukça kolaydır, ekstra bir girişime gerek duyulmaz.
·İstenildiği an gebelik düşünülebilir, doğurganlığı etkilemez.
·Kondom hariç maddi bir bedeli yoktur.
·Hormonal doğum kontrol yöntemlerinin ileride meme kanseri riskini arttırdığını gösteren bazı çalışmalar vardır. O yüzden meme sağlığını korur.
·Herhangi bir hormona maruz kalınmadığı için libidoyu ve cinsel yaşamı etkilemez.
Fakat belirtildiği gibi doğal ve geleneksel doğum kontrol yöntemleri gebeliği kesin engelleyen yöntemler değildir buna dikkat etmek gerekmektedir.