BAKICI MI KREŞ Mİ? KREŞE BAŞLAMA YAŞI NE OLMALIDIR?
.jpg)
0-2 YAŞ ARASI BEBEKLER İÇİN EVDE BAKIM ÖNERİLİYOR
Türkiye’de çalışan anneler 0-2 yaş arası bebeklerinin bakımı için genel olarak büyükanne ya da bakıcı tercih etmektedirler. Bunun en önemli sebebi güvenilirliktir. Fakat her kreş aynı olamayacağı gibi her büyükanne bakımı da aynı olmayabilir. Bunun için iki tercihin de avantaj ve dezavantajları vardır.
Türkiye, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre, 0-2 yaş aralığında kreş ve benzeri kurumlara kayıt oranında en alt sırada yer almaktadır. Belçika ve Danimarka’da yüzde 60’ların üzerinde olan bu oran, Türkiye’de ise yüzde 0,9’ da kalmaktadır.
Süt çağı olarak bilinen 0-2 yaş arası dönemde çocuk evde bir bakımveren tarafından bakıma daha ihtiyaç duyar. Bu bakımdan 2 yaşına kadar mecbur kalmadıkça çocuğun kreşe gönderilmesi, uzmanlar tarafından önerilmemektedir. Çocuklar 2 yaş dönemine kadar temel bakımverenle bir arada olmalıdır. 2 yaşından sonra bireyselleşmeye başlayan çocuk bakımverene bağımlı değil bağlı olduğunu anlayacak, özgürleşme adımları atacaktır.
Uzmanlar bebeklerin 0-2 yaşa arasında kendisine birinci derecede bakım veren kişiye bağlandığı ve kuvvetli bir ilişki geliştirdiği için bu yaş aralığından önce kreşe verilmesinin uygun olmadığını söylemektedirler.
Yapılan araştırmalara göre 0-2 yaş arasında bebeğin kendi ortamından uzaklaşmaması, uyku ve beslenme düzeninin değişmemesi ve ihtiyaçlarının birebir karşılanması anlamında ev ortamında bakımveren tarafından bakılması uygun bulunmuştur.
Uzmanlara göre, çocukların 8 ay ile 1,5 yaş arasındaki dönem bakım verenleri ile güvenli bir bağlanma ilişkisi kurmaları için önemli bir dönemdir. Güvenli bağlanma için bu dönemde çocukların bir bakım veren ile güvenli bir bağ oluşturması, bu bakım veren kişinin yanında olacağını bilmesi ve çocuğun bu kişiye güveniyor olması ileriki sosyal, psikolojik, bilişsel ve fiziksel gelişimi için çok önemlidir.
Tüm bu nedenlerden dolayı 0-2 yaş arası çocukların bakımında mecbur kalmadığı sürece kreş önerilmemektedir. Tabi ki ebeveyn yokluğunda bakımveren kişinin güvenilir olması, konuyla ilgili eğitiminin tam olması, çocuk yaklaşımında sabırlı olması gibi kriterleri de mutlaka göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.
2-3 YAŞ ARASI KREŞ ÖNERİLEBİLİR
2-3 yaşındaki çocuklar için artık birlikte oyun oynama evresi başlar. Çocuğunuz bu dönemde, diğer çocuklarla etkileşim halinde olmaya başlayarak beraber oyun oynamayı bilir. Uzmanlar 2,5 yaş civarını; şart olmamakla birlikte kreşe başlama yaşı olarak en uygun olarak belirtilmektedir.
İyi gelişen bebekler 2,5-3 yaş arası artık bakımvereninden bir süre uzak kalabilir. Fakat bu süre içinde de güven geliştirip bağlanabileceği birini ararlar. Bu kişi kreş için öğretmen olabilmektedir. Bu yüzden kreş seçimi de büyük önem taşımaktadır.
2 yaşından itibaren sosyalleşme ihtiyacı artan çocuk insan ilişkilerini de geliştirmeye başlar. Özellikle evde kardeşi olmayan çocuklar sosyalleşmeye daha aç çocuklardır. 2-3 yaş bunun için uygundur. 3 yaşındaki çocuk hayali oyunlar oynamaya başlar, yaşıtlarına ilgisi artar, sizin oyunlarınızla yetinmemeye başlar. Bu ihtiyacı iyi ve güvenli bir kreş karşılayabilir. Çünkü kreş artık kendi başına bir şeyler deneyebileceği, yaşıtlarıyla oyun oynayabileceği, gelişebileceği, kuralları da beraberinde öğreneceği bir yerdir.
Evde büyükanne ile kalan çocuk kreşteki sosyalleşme ve eğitim imkanlarını bulamayabilir. Kreşler, çocuğun sadece bakım aldığı yerler değil okul öncesi eğitiminin başladığı yerdir. Bu bağlamda evdeki bakıcı ya da büyükanne yeterli olmayabilir. Uzmanlar; ilk yıllarını evde geçirmiş çocukların, 2-3 yaş arası çocukların bir kreş, oyun grubu vb. sosyal ortamlara girmesi gerektiğini savunmaktadır.
Tüm batı ülkelerinde, bilimsel verilere dayanarak 3-5 yaş arası çocuklar oyunun en temel etkinlik olduğu ortamlarda okul öncesi eğitimine alınır ve bu kurumlarda çocuğun hem zihinsel ve fiziksel becerileri geliştirilmeye çalışılır hem de arkadaşlarıyla paylaşmayı, oyun oynamayı da öğrenerek sosyal gelişimi sağlanır.
Fakat her çocuk aynı değildir. Bazı çocuklar 2 yaşında kreşe hazır olmayabilir.
ÇOCUĞUMUN KREŞE HAZIR OLDUĞUNU NASIL ANLARIM?
Çocuk olanları anlatma becerisine sahip olmalı
Kreşe başlayan çocuk anne babası yokken ayrıntılı olmasa dahi yaşadıklarını ebeveynlerine ifade edebilecek gelişimde olmalıdır. Kreşe başlayan çocuk ‘’Bugün yemek yemedim.’’ ‘’Bana kızdı.’’ Gibi basit cümleler ile gün içerisinde yaşadıklarını anne babasına anlatabilmelidir.
Tuvalet ihtiyacı
Çocuğunuz tuvalet alışkanlığını kazanmadıysa kreşe başlamak için biraz daha bekleyebilirsiniz. Hiç olmazsa çocuğun ‘’çişimi yaptım’’ diyebilecek gelişimde olması ileride tuvalete geçiş aşamalarında daha kolay ilerlemesi için faydalı olacaktır. Tuvalet alışkanlığı olmayan ve tuvaletini yaptığını henüz ifade edemeyen çocuklar daha sonra tuvalete geçiş konusunda zorlanabilirler.
Yemeğini kendi yemeli
Yemeğini kendi yemeli. Kreş çocuğunun yemeğini kendi başına yiyebilecek durumda olması beklenir.
Basit isteklerini dile getirebilmeli
‘’Su istiyorum.’’ ‘’Acıktım.’’ ‘’Uykum geldi.’’ Gibi istekleri çocuk dile getirebilmelidir.
Aileden birkaç saat uzak kalabilmeli
Kreşe başlayan çocuk ailesinden birkaç saat uzak kalabilmelidir.
2-3 YAŞ ARASI ÇOCUKLARDA KREŞ MÜMKÜNSE YARIM GÜN YA DA 1-2 SAAT OLMALI
2-3 yaş çocuğun anneden ya da bakımverenden ayrılması zor olabilir. O yüzden bu yaşta oyun grubu olarak ya da 1-2 saat şeklinde kreşe başlanabilir. Çocuğun kreşte vakit geçirdiği zaman dilimi yavaş yavaş artırılmalıdır. Başlangıçta, her gün düzenli olarak kreşe gitmeli ve anne veya bakımveren de mutlaka kreşte durmalıdır. Kreşe alışma dönemi sabır isteyen yavaş gelişen bir dönem olmalı, acele edilmemelidir.
KREŞE ALIŞMA SÜRESİ NASILDIR?
Kreşe alışma evresi her çocuk için aynı olmayabilir. Bazı çocuklar 1 haftada kreşe alışırken bazı çocuklar 1 ayda dahi kreşe alışamayabilirler. Çocuğunuzda okuldan soğuma, uyku problemleri, beslenme alışkanlıklarında bozulma, saldırganlık, iletişim bozuklukları gözlemliyorsanız kreşi bir süre daha erteleyebilirsiniz.
3 YAŞ SONRASI BAKICI MI KREŞ Mİ?
Sonuç olarak her çocuk farklıdır ve çocuğun yaş dönemi göz önüne alınarak ailelerin kişisel tercihlerine de bağlı kalınarak bu tercih yapılmalıdır. 3 yaşına gelmiş bir çocuk için önemli olan çocuğun sadece güvenli bir şekilde bakımının yapılması, yemek yemesi ve yalnız kalmaması değildir. 3 yaşında bir çocuğun arkadaş ortamında bulunması, okul öncesi eğitiminin tamamlanması, paylaşmayı öğrenmesi ve sosyalleşmesi de çok önemlidir.
Bebeklik dönemi olan 0-18 ay arası ise çocuğun kişisel bakımı ve birebir ihtiyaçları daha ön planda olduğu için konusunda uzman bir bakıcıya ya da büyükanneye emanet edilmesi ve takip edilmesi daha avantajlı olacaktır.